دیگ آب گرم (یا بخار) از مهمترین تجهیزات موتورخانه گرمایشی است که هرچه راندمان بالاتری داشته باشد، اهداف سیستم حرارتی بیشتر محقق می شود.
اجزای دیگر موتورخانه گرمایش شامل، مشعل،مبدل حرارتی، پمپ ، منابع انبساط،منابع کویلی یا دوجداره، سختی گیر، مخزن ذخیره سوخت و موارد دیگر میباشد.
در سیستم حرارت مرکزی با آب گرم، گرمای تولید شده توسط مشعل به آب درونی دیگ منتقل میشود. آب گرم خروجی دیگ توسط سیستم انتقال یا سیرکولاسیون (متشکل از کلکتور ها ، لوله ها ، پمپ ها و …) به پخش کننده های گرما و مبدل ها (رادیاتور، فن کویل و…) پمپاژ میشود .
آب گرم در پخش کننده های گرما توسط پدیده هایی همچون هدایت تابشی و جریان همرفتی به محیط منتقل شده و مجدداً برای جذب گرما به دیگ بر میگردد.
دیگ های حرارت مرکزی مولد های گرمایی در موتورخانه می باشند. دیگ ها به سه نوع آب گرم، آب داغ و بخار تقسیم می شوند که بسته به نوع مصرف و دما و فشار موردنیاز در موتورخانه تعبیه می گردند. دیگ ها از نظر جنس در دو دسته چدنی و فولادی هستند.
دیگ ها از نظر منبع انرژی اولیه و سوخت مصرفی ؛ به سوخت جامد، مایع، گازی و الکتریکی تقسیم می شود.
تعیین نوع، ظرفیت ، دما و فشار کاری دیگ نیازمند مشاوره و راهنمایی تخصصی میباشد که کارشناسان بخار صنعت سپهر با توجه به تخصص، تعهد و تجرب از آمادگی لازم جهت ارائه مشاوره به مشتریان برخوردار هستند .
دیگ آب گرم یکی از تجهیزات گرمایشی موتورخانه ها محسوب می شود . از گرمای حاصل از سوخت، حرارت به سیال درون آن انتقال می یابد. پوسته دیگ فولادی حجم آب داخل دیگ را نگه می دارد. از مهمترین ویژگی ها و مزایای دیگ های فولادی می توان به طول عمر بالا، راندمان بالا و تحمل شوک های حرارتی اشاره کرد.
دیگ های فولادی بخار در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال در صنعت چاپ برای فرایند هایی که به دمایی تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد نیاز میباشد، از دیگ بخار استفاده می شود. استفاده از بخار مزایا و ویژگی های خاصی دارد، برخی از ویژگی های بخار به شرح زیر است:
در صنایع و کارکرد های نیازمند به دمای بالا و فشار پایین ، از دیگ روغن داغ استفاده می گردد. دیگ روغن داغ دمایی بیشتر از دیگ بخار را (به سهولت 300 درجه و تا 400 درجه درصورت مقاومت روغن ) با فشاری پایین تر در ایجاد میکند . همان طور که از نام آن پیداست سیال حامل حرارت در دیگ های روغن داغ ، روغن میباشد .
مشعل با مخلوط کردن صحیح سوخت و هوا باعث می شود که شعله و گرمای لازم برای تهیه آب گرم و بخار تشکیل شود. مشعل عضو جدا نشدنی دیگ های (بویلر ها) موتورخانه است.
انواع مشعل از نظر سوخت مصرفی
مبدل حرارتی دستگاهی است که حرارت را در اثر اختلاف دمای ایجاد شده بین دو سیال ، از یک سیال (گاز یا مایع) به سیال دیگر منتقل می کند.
تجهیزات موتورخانه انتقال و تجهیزات توزیع در مقالات بعدی آورده خواهد شد.
برای تامین آب گرم مصرفی موتورخانه از منبع دوجداره یا منبع کویل دار استفاده میشود. منبع کویلدار به دو دسته ایستاده یا خوابیده تقسیم میشوند که با توجه به سیستم تجهیزات موتورخانه از آن استفاده می شود.
منبع های انبساط در تجهیزات موتورخانه گرمایشی از لوله ها حفاظت کرده و مانع از ترکیدگی آن ها در اثر انبساط حجمی را می شوند. همچنین این منبع ها در صورت کم شدن آب سیستم، آب موجود در منبع را به سیستم انتقال داده و از کاهش ناگهانی فشار آب پیشگیری می کند. منبع انبساط در دو نوع باز و بسته ساخته می شود.
این دستگاه اکسیژن آب را که از عوامل اصلی خوردگی در لوله، دیگ و پمپ ها می باشد، از آب جدا می نماید. و عمل پیش گرمایش آب را قبل از ورود به دیگ انجام می دهد.
یکی از پرکاربرد ترین و پر استفاده ترین دستگاه های تصفیه شیمیایی آب است که سختی آب (املاح و یون های موجود در آب) را کاهش می دهد و اغلب از جنس آهن و استیل است. سختیگیر برای حذف سختی آب ورودی به بویلر ها، چیلرها وبرج های خنک کننده استفاده می شود.