دیگ فولادی چیست؟ مزایا و معایب، کاربرد، انواع

دیگ فولادی (Steel Boiler) یا همان بویلر فولادی، یکی از اصلی‌ترین تجهیزات موتورخانه برای تأمین گرمایش مرکزی است. این تجهیزات به دلیل مقاومت بالا در برابر فشارهای کاری زیاد و راندمان حرارتی مطلوب، جایگاه ویژه‌ای در ساختمان‌های مرتفع و صنایع دارند. در این مقاله، ضمن بررسی ساختار فنی (وت‌بک و درای‌بک)، تفاوت آن با دیگ‌های چدنی و گالوانیزه و نکات کلیدی در نگهداری و انتخاب آن‌ها را شرح می‌دهیم. اگر به دنبال سیستمی با تحمل شوک حرارتی بالا هستید، این مطلب راهنمای شماست.

دیگ فولادی چیست

دیگ فولادی (Steel Boiler) یک مخزن تحت فشار و نوعی مبدل حرارتی در موتورخانه است که از ترکیب ورق‌های آلیاژی و لوله‌های آتشخوار یکپارچه ساخته می‌شود. این تجهیز با انتقال حداکثری حرارتِ مشعل به آب، قابلیت کارکرد در فشار کاری بالا و تحمل شوک‌های حرارتی را دارد که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای گرمایش مرکزی برج‌ها و صنایع تبدیل می‌کند.

این ساختار یکپارچه باعث می‌شود دیگ توانایی تحمل فشارهای بسیار بالا را داشته باشد و گزینه اول برای ساختمان‌های بلندمرتبه محسوب شود. ما دیگ های فولادی مختلفی مثل دیگ بخار و دیگ آب گرم داریم.

کاربرد دیگ های فولادی

کاربرد دیگ های فولادی عمدتاً در موتورخانه مرکزی برج‌های مسکونی، بیمارستان‌ها و کارخانجات صنعتی برای تأمین گرمایش و تولید آبگرم و بخار است. این بویلرها به دلیل قابلیت تحمل فشار کاری بالا و شوک‌های حرارتی، گزینه‌ی اصلی برای سیستم‌های گرمایشی بزرگ‌مقیاس و پروژه‌هایی با نیاز به ظرفیت حرارتی زیاد محسوب می‌شوند. در ادامه به دیگر کاربرد های دیگ فولادی بیشتر می پردازیم.

• برج‌های مسکونی و ساختمان‌های مرتفع: جهت تأمین گرمایش مرکزی در طبقات بالا به دلیل توانایی تحمل فشار کاری زیاد، استفاده می‌شود.

• بیمارستان‌ها و هتل‌های بزرگ: برای تأمین بدون نوسان آبگرم مصرفی و گرمایش محیطی دائمی با راندمان بالا، به‌کار می‌رود.

• صنایع و کارخانجات تولیدی: جهت تولید آبداغ یا بخار در پروسه‌های صنعتی که نیازمند رعایت استاندارد ۴۲۳۱ و ایمنی بالا هستند، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

• مجموعه‌های ورزشی و استخرها: برای گرمایش حجم عظیمی از آب با سرعت بالا و تنظیم دمای محیطی سالن‌ها، نصب می‌گردد.

• مراکز اداری و دانشگاهی: به منظور تغذیه سیستم‌های تهویه مطبوع و تأمین انرژی حرارتی چیلرهای جذبی یا هواسازها، انتخاب می‌شود.

میتوانید بخوانید: اگر مشتاق هستید که درمورد دیگ های بخار اطلاعات بیشتری کسب کنید. مثلا در کجا ها کاربرد دارند، مناسب چه مشاغل و پروژه هایی هستند یا چه مزایای خوبی دارند. پیشنهاد می کنیم مقاله دیگ های بخار چیست را از دست ندهید و مطالعه نمایید.

مزایا و معایب دیگ فولادی

مهم‌ترین مزایای دیگ فولادی شامل تحمل شوک حرارتی، طول عمر بالا و قابلیت کارکرد در فشار کاری زیاد است که آن را برای پروژه‌های بزرگ ایده‌آل می‌کند. در مقابل، معایب اصلی آن هزینه اولیه بالاتر، دشواری حمل‌ونقل به دلیل ساختار یکپارچه و نیاز ضروری به نگهداری دقیق در برابر زنگ‌زدگی و رسوب می‌باشد. در ادامه به مزایا و معایب آن بیشتر می پردازیم.

مزایا دیگ فولادی

1. تحمل شوک حرارتی: بر خلاف چدن، فولاد در برابر تغییرات ناگهانی دما ترک نمی‌خورد.

2. راندمان حرارتی بالا: به خصوص در مدل‌های سه پاس (3-Pass)، انتقال حرارت حداکثری است.

3. طول عمر بالا: استفاده از متریال استاندارد باعث می‌شود عمر مفید این دیگ‌ها بسیار طولانی باشد.

4. قابلیت تحمل فشار بالا: مناسب برای ساختمان‌های بیش از ۴ طبقه.

معایب دیگ فولادی

1. حمل و نقل دشوار: به دلیل یکپارچه بودن، حمل آن به موتورخانه‌هایی با ورودی کوچک سخت است.

2. هزینه اولیه: معمولاً قیمت تمام شده بالاتری نسبت به برخی مدل‌های چدنی دارد.

3. خوردگی: در صورت عدم استفاده از سختی‌گیر آب، مستعد زنگ‌زدگی است.

اگر به دنبال انتخاب دیگ فولادی با بهترین کیفیت و انتخاب آن از یک تولیدکننده معتبر و قابل اعتماد هستید. پیشنهاد می کنیم برای استعلام قیمت و دریافت مشاوره رایگان با شماره 09152150958 تماس فرمایید. همچنین دیگ های فولادی ما دارای 24 ماه گارانتی است و در صورت خرابی و نیاز به تعمیرات، ما امکان تعمیرات و اصلاح تجهیزات را کاملا دارا هستیم و میتوانیم به شکل تخصصی و اصولی تعمیرات آن را انجام بدهیم.

انواع دیگ فولادی (از نظر طراحی و پاس حرارتی)

انواع دیگ فولادی بر اساس مسیر حرکت گازهای احتراق و طراحی کوره طبقه‌بندی می‌شوند. متداول‌ترین آن‌ها شامل دیگ‌های سه پاس و دو پاس هستند که به دو زیرگروه وت‌بک (Wet-Back) با راندمان حرارتی بالاتر و درای‌بک تقسیم می‌شوند؛ همچنین مدل‌های کوره برگشتی (Reverse Flame) و فایرتیوب (Fire-Tube) نیز از طرح‌های رایج در این صنعت محسوب می‌شوند.

1. وت‌بک (Wet-Back) در برابر درای‌بک (Dry-Back)

• وت‌بک (عقب خیس): انتهای دیگ توسط آب احاطه شده است. این طراحی باعث افزایش سطح تماس حرارتی و راندمان می‌شود و نیاز به مواد نسوز در انتهای دیگ را از بین می‌برد.

• درای‌بک (عقب خشک): انتهای دیگ با مواد نسوز پوشیده شده است. این مدل ارزان‌تر است اما راندمان و طول عمر کمتری نسبت به وت‌بک دارد.

2. تعداد پاس‌های حرارتی

• دو پاس: شعله دو بار طول دیگ را طی می‌کند.

• سه پاس (3-Pass): شعله سه بار مسیر را طی می‌کند که باعث می‌شود دمای دود خروجی کاهش و راندمان حرارتی افزایش یابد. معمولاً در لوله‌های پاس سوم از توربولاتور (Turbulator) برای ایجاد آشفتگی جریان و جذب گرمای بیشتر استفاده می‌شود.

• کوره برگشتی (Reverse Flame): شعله درون کوره دور می‌زند و باز می‌گردد (تکنولوژی مدرن برای ابعاد کوچکتر و راندمان خوب).

تفاوت دیگ چدنی و فولادی

دیگ فولادی برخلاف دیگ چدنی دارای ساختار یکپارچه است و به دلیل مقاومت بی‌نظیر در برابر تحمل شوک حرارتی و فشار کاری بالا، بهترین گزینه برای برج‌ها و صنایع سنگین محسوب می‌شود. در حالی که دیگ چدنی به صورت پره‌ای (Sectional) مونتاژ شده، حساسیت بالایی نسبت به تغییرات ناگهانی دما دارد و بیشتر برای ساختمان‌های کم‌ارتفاع و فشار پایین کاربرد دارد. در ادامه در جدول زیر بیشتر به تفاوت دیگ چدنی و فولادی می پردازیم.

اگر به دنبال انتخاب دیگ فولادی با بهترین کیفیت و انتخاب آن از یک تولیدکننده معتبر و قابل اعتماد هستید. پیشنهاد می کنیم برای استعلام قیمت و دریافت مشاوره رایگان با شماره 09152150958 تماس فرمایید. همچنین دیگ های فولادی ما دارای 24 ماه گارانتی است و در صورت خرابی و نیاز به تعمیرات، ما امکان تعمیرات و اصلاح تجهیزات را کاملا دارا هستیم و میتوانیم به شکل تخصصی و اصولی تعمیرات آن را انجام بدهیم.

تفاوت دیگ فولادی و گالوانیزه

دیگ فولادی برای استفاده در مدار بسته گرمایش مرکزی (آب داغ یا بخار) و تحمل دمای کاری بالا طراحی شده است. در حالی که گالوانیزه پوششی از فلز روی است که منحصراً برای ساخت مخازن و ذخیره آب مصرفی بهداشتی (آب شرب و حمام) به کار می‌رود؛ زیرا پوشش روی در دمای بالا، جدا شده و سیستم گرمایشی را آلوده و دچار خوردگی می‌کند.

• دیگ فولادی (سیاه): برای مدار گرمایش (رادیاتور/فن‌کویل) استفاده می‌شود. آب درون آن بسته است و سیاه می‌شود.

• مخزن/دیگ گالوانیزه: معمولاً برای منابع کویلی یا ذخیره آبگرم مصرفی (بهداشتی) استفاده می‌شود. استفاده از ورق گالوانیزه برای دیگ گرمایشی توصیه نمی‌شود زیرا در دماهای بالا روکش روی (Zinc) جدا شده و ورق دچار پوسیدگی می‌شود.

نکات مهم در افزایش عمر دیگ های فولادی

برای اینکه بویلر فولادی شما سال‌ها بدون مشکل کار کند، رعایت این نکات حیاتی است:

1. نصب سختی‌گیر آب: رسوب آب دشمن اصلی فولاد است و باعث سوراخ شدن لوله‌ها می‌شود.

2. کنترل شیر اطمینان (Safety Valve): برای جلوگیری از انفجار و تخلیه فشار اضافی ضروری است.

3. اسیدشویی و رسوب‌زدایی: به صورت دوره‌ای برای حفظ سطح حرارتی لوله‌ها انجام شود.

4. تنظیم مشعل: تنظیم دقیق نسبت هوا به سوخت برای جلوگیری از دوده گرفتن لوله‌ها و کاهش تنش‌های حرارتی.

5. منبع انبساط: استفاده از منبع انبساط (باز یا بسته) متناسب با حجم آبگیری سیستم برای کنترل نوسانات حجم آب.

نکات مهم در انتخاب دیگ فولادی

در انتخاب دیگ فولادی، رعایت نکات فنی زیر برای اطمینان از راندمان و طول عمر ضروری است:

• محاسبه ظرفیت دقیق: محاسبه دقیق ظرفیت حرارتی مورد نیاز (براساس بار ساختمان و ضریب اطمینان) جهت جلوگیری از کارکرد دائم و استهلاک زودرس دیگ.
• تطابق فشار کاری: اطمینان از اینکه فشار کاری (Working Pressure) دیگ، بالاتر از حداکثر فشار استاتیک سیستم (ارتفاع بلندترین نقطه ساختمان) انتخاب شود.
• طراحی جهت راندمان: انتخاب دیگ‌های با طراحی سه پاس و وت‌بک (Wet-Back) که بالاترین راندمان حرارتی و کمترین دمای دود خروجی را تضمین می‌کنند.
• تضمین کیفیت مواد: بررسی کیفیت ساخت ورق‌ها (استفاده از ورق آلیاژی 17MN4 یا A516) و اطمینان از استفاده از لوله‌های آتشخوار استاندارد (ST35.8).
• تاییدیه استاندارد: دارا بودن پلاک استاندارد 4231 ملی ایران و گواهی تست هیدرواستاتیک (Test Hydrostatic) که ایمنی دیگ را تأیید می‌کند.
• تطبیق مشعل: تطابق کامل دیگ با نوع مشعل انتخابی (گازسوز یا گازوئیل‌سوز) و طراحی مناسب برای دستیابی به احتراق کامل.

دیگ فولادی را از کجا خریداری کنیم؟

اگر به دنبال انتخاب دیگ فولادی مطمئن و با کیفیت هستید که از خطرات مختلفی مانند: نشتی و انفجار های بزرگ دور باشید و در کنار این موارد، هزینه های شما پایین باشه. پیشنهاد می کنیم برای خریدی مطمئن و دور از هر خطر مختلفی، با شماره 09152150958 برای کسب اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت تماس فرمایید. همچنین بخار صنعت سپهر با بیش از 18 سال تجربه تخصصی در ساخت انواع تجهیزات صنعتی و تجربه کار و ساخت انواع تجهیزات با شرکت ها، نهاد ها، سازمان ها، کارخانجات، دانشگاه ها و غیره مختلفی مانند: سن ایچ، رینگ سازی خراسان، دانشگاه فردوسی، مجتمع فولاد نیشابور، پالایشگاه نفت بندر عباس، آستان قدس رضوی و غیره به خوبی حودش را به یکی از بهترین های این حوزه تبدیل کرده است. پس برای اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان تماس فرمایید.

نتیجه نهایی

دیگ فولادی به دلیل ساختار مستحکم، ضد انفجار بودن (در صورت رعایت استانداردها) و طول عمر بالا، بهترین گزینه برای سیستم‌های حرارتی مرکزی در مقیاس متوسط و بزرگ است. اگرچه قیمت اولیه آن ممکن است بالاتر باشد، اما هزینه‌های نگهداری پایین‌تر و مصرف سوخت بهینه‌تر (در مدل‌های استاندارد)، آن را به یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه تبدیل می‌کند. فراموش نکنید که قلب موتورخانه شما نیاز به تجهیزات جانبی سالم مثل مشعل تنظیم شده و سختی‌گیر دارد تا بهترین عملکرد را ارائه دهد.